Ένα κρατικό θέατρο οφείλει να κάνει και πολιτική...

Λάζαρος Γεωργακόπουλος:  “Ένα κρατικό θέατρο οφείλει να κάνει και πολιτική...”

Συνέντευξη στη Μ. Καραπαναγιωτίδου - melkar4@yahoo.gr

Με το ένα τσιγάρο πίσω από το άλλο, παρακολουθούσε τους συναδέλφους του, σαν να ήταν δική του η παράσταση, δικό του το έργο, δική του η τραγωδία.  Ανέβαινε στη σκηνή, «ζωγράφιζε» και ξανακατέβαινε για να δει τους συναδέλφους ...ΠΕΡΣΕΣ. Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, όπως διαπίστωσα στις πρόβες, θα είναι συγκλονιστικός Αγγελιοφόρος στην τραγωδία του Αισχύλου, του ΚΘΒΕ  και της μοναδικής Νικαίτης Κοντούρη. Ο πρωταγωνιστής του θεάτρου, μιλάει για την παράσταση, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το πάθος που τον κρατάει νέο και τη δουλειά που θα έκανε αν δεν μπορούσε να είναι ηθοποιός…


Στις πρόβες, κλέψατε την... παράσταση. Τι άλλο έχει ... "απομείνει" για την πρεμιέρα;

Σε κάθε πρόβα στόχος σου είναι να πας ένα βήμα παραπέρα στην κατανόηση του κειμένου, στην εμβάθυνση της κατάστασης και της συνθήκης που βρίσκονται οι ήρωες. Η παράσταση είναι μια πρόβα μπροστά σε κοινό. Το ζητούμενο είναι να έχεις την χαλαρότητα, την ψυχική και φυσική διάθεση να ''συμβεί'' η πρόβα παρουσία ενός κόσμου που έχει τα προβλήματα του, τις αγωνίες του, τις απόψεις του, πολλές φορές διαφορετικές από τις δικές σου η της παράστασης. Είναι μια μάχη που το αποτέλεσμά της μπορεί να αναποδογυρίσει, όπως τα καράβια των Περσών στην Σαλαμίνα.

Πριν και μετά τη δική σας ερμηνεία, παρακολουθούσατε τους συναδέλφους σας με ιδιαίτερη προσοχή... Το κάνετε σε όλες σας τις δουλειές αυτό ή οι Πέρσες σας έχουν κερδίσει περισσότερο;

Ναι, το κάνω πάντα. Με ενδιαφέρει που πηγαίνει η παράσταση. Δεν μπορώ να υπάρξω στην σκηνή αν δεν ξέρω που βρίσκονται οι άλλοι. Το Θέατρο είναι ομαδικό άθλημα. Άλλωστε βλέποντας τους άλλους είναι πιο εύκολο να καταλάβεις τι πρέπει να κάνεις εσύ, να αναγνωρίσεις τα λάθη σου και να τα διορθώσεις. Όταν ήμουν στο Θέατρο Τέχνης ήσουν αναγκασμένος να βλέπεις την πρόβα των άλλων. Ίσως γιατί όταν βρίσκεσαι εκτός σκηνής είσαι περισσότερο έξυπνος και λιγότερο ευάλωτος.

Η σκηνοθεσία της κας Κοντούρη σε τι αποβλέπει; Ποιο θεωρείτε ότι είναι το όραμα της, για αυτή την τραγωδία του Αισχύλου;

Ζητούμενο είναι η αφαίρεση και η τέλεια λιτότητα. Η καθαρότητα του λόγου ώστε να βγουν πιο ανάγλυφα τα νοήματα. Να δει τον πόλεμο και από τις δυο πλευρές γιατί και από τις δυο πλευρές υπάρχουν θύματα. Να μιλήσει για την έπαρση και την αλαζονεία της εξουσίας που δημιουργεί ύβρη αλλά τα θύματα είναι πάντα ο κόσμος.

Γιατί το έργο αυτό είναι σημαντικό; Επειδή οι εχθροί παραδέχονται την υπεροχή των Ελλήνων; Γιατί η ηδονή της κάθε μέρας είναι ...απαξιωμένη; Γιατί ο πόλεμος έχει νεκρούς και πόνο και από τις δυο πλευρές ή ...για κάτι άλλο;

Για όλα αυτά και για άλλα πολλά. Αυτά τα κείμενα έχουν την ικανότητα να μιλάνε κατευθείαν μέσα μας. Να παρουσιάζονται συγχρόνως σαν πολύ μακρινά και πολύ κοντινά. Να μας δημιουργούν συναισθηματικοί εμπλοκή και λύτρωση. Να μας κάνουν να αναλογιστούμε το χάος που είναι το ανθρώπινο ον. Την αναντιστοιχία που έχουν οι πράξεις μας σε σχέση με το αποτέλεσμα τους. Να δούμε την ανθρώπινη ανάγκη της αναζήτησης εκείνου που δεν ξέρουμε. Και φυσικά είναι βαθιά πολιτικά κείμενα τεράστιας εμβέλειας.

Παρά τη μεγάλη σας θητεία στο θέατρο, έχετε την εμφάνιση και το πάθος ενός νέου. Πως το καταφέρατε αυτό; DNA, πρόβες και γυμναστική, ευτυχία, έρωτας...

Νομίζω όλοι οι ηθοποιοί έχουμε την τάση να κρατάμε μια νεανική διάθεση γιατί αυτό που ουσιαστικά ψάχνουμε είναι η αλήθεια του παιδικού παιχνιδιού. Σίγουρα δεν είναι μια καθιστική δουλειά οπότε κάπως γυμνάζεσαι. Έρχεσαι σε επαφή με πολύ νέο κόσμο οπότε παίρνεις κάτι από την φρεσκάδα τους αλλά το πιο βασικό είναι η αγάπη για την ίδια την δουλειά. Κάνουμε κάτι που το έχουμε επιλέξει. Και αυτή η επιλογή έχει να κάνει με ουσιαστικές ανάγκες. Όσο το Θέατρο είναι υπαρξιακή ανάγκη το πάθος μένει ανέπαφο.

Αν σκηνοθετούσατε εσείς τους ΠΕΡΣΕΣ τι διαφορετικό ή τι άλλο θα θέλατε;

Όταν βρίσκομαι σε μια παράσταση σαν ηθοποιός, μου αρέσει να λειτουργώ σαν ηθοποιός και μόνο. Θέλω να πάω κοντά στο όραμα του σκηνοθέτη γιατί ξέρω ότι εκτός παράστασης δεν μπορώ να υπάρξω. Δεν αναλώνομαι στο να σκέπτομαι πως αλλιώς θα μπορούσε να γίνει ένα έργο-άλλωστε μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους- αλλά ποσό καλά μπορεί να γίνει σ' αυτήν την γραμμή. Έξαλλου είναι πολύ εγωιστικό να βλέπεις τα πράγματα μόνο από την δική σου οπτική. Πρέπει να ανοίξεις στον άλλον, σε αυτό που έχει να σου προτείνει, να σου πει, να κατανοήσεις αυτό το διαφορετικό πρίσμα και να το εντάξεις στην δουλειά σου. Το αποτέλεσμα είναι πολύ πιο σύνθετο.

Οι περισσότεροι καλλιτέχνες δηλώνουν ότι έχουν τρακ ή ανασφάλεια. Εσείς εκπέμπετε αυτοπεποίθηση, είναι ρόλος ή απλά δουλειά και ψυχική ισορροπία;

Έχω ανασφάλεια και πολύ τρακ πριν βγω στην σκηνή. Από την στιγμή που θα βγω το τρακ φεύγει αρκετά. Όμως η ανασφάλεια και το τρακ δεν έχουν να κάνουν με το αν θα αρέσω αλλά με το γεγονός ότι πρέπει να κάνω κάτι που δεν στηρίζεται στην τεχνική αλλά σε κάτι άλλο, που δεν μπορεί ούτε να ειπωθεί ούτε να πιαστεί. Σε κάτι που το ψάχνεις συνέχεια αλλά είναι τόσο ρευστό που ξεφεύγει μέσα από τα χέρια σου. Αυτή η ρευστότητα , αυτή η αίσθηση του χάους είναι που δημιουργεί αυτήν την ανασφάλεια αλλά συγχρόνως είναι και δημιουργικό γιατί δεν τελειώνεις ποτέ με το ψάξιμο.

Το ΚΘΒΕ και ο Γιάννης Βούρος μπορούν να αλλάξουν (ή άλλαξαν ήδη) τη διάθεση των Θεσσαλονικέων;

Θέλω να πιστεύω πως, ναι. Αν και η διάθεση των ανθρώπων στην Θεσσαλονίκη είναι ακόμα καλή σε σχέση με την Αθήνα. Το Θέατρο είναι από τις πιο ουσιαστικές ''διασκεδάσεις'' που έχουμε. Έχει τρομακτική δύναμη. Το καλό Θέατρο. Μόνο που τα αποτελέσματα δεν φαίνονται άμεσα. Το ΚΘΒΕ έχει την δυνατότητα αλλά και την υποχρέωση να το κάνει.

Οι παραγωγές του ΚΘΒΕ είναι διαφορετικές και σε τι από αυτές πχ του Εθνικού;

Νομίζω ότι και τα δυο Θέατρα έχουν την τάση να απευθυνθούν σε μεγαλύτερη γκάμα ανθρώπων. Ο κόσμος είναι χαμένος, κεραυνοβολημένος από όλα αυτά τα αναπάντεχα που έσκασαν στο κεφάλι του και χρειάζεται βοήθεια. Ένα κρατικό Θέατρο πρέπει όχι μόνο να παράγει πολιτισμό αλλά και να κάνει πολιτική. Πρέπει να φέρει τους ανθρώπους στο Θέατρο και σιγά σιγά να τους βοηθήσει να σκεφτούν, να φύγουν από την αδράνεια, να κοιτάξουν γύρω τους, μέσα τους.

Ηθοποιός ή σκηνοθέτης;

Ηθοποιός σίγουρα. Παρόλο που μου αρέσει να σκηνοθετώ, να ασχολούμαι με τα πάντα γύρω από μια παράσταση, αισθάνομαι καλύτερα σαν ηθοποιός γιατί μπορώ και το ελέγχω περισσότερο. Είμαι στην σκηνή και αυτό με κάνει παντοδύναμο. Μπορώ να ανεβάσω την ενέργεια, να διορθώσω τυχαία λάθη, να αλλάξω τον ρυθμό. Ο σκηνοθέτης δεν μπορεί να κάνει τίποτα την ώρα της παράστασης. Δεν είναι πια στο χέρι του. Είναι αναγκασμένος να βλέπει, χωρίς να μπορεί να επέμβει και αυτό είναι μια τεράστια ένταση που με διαλύει.

Αν δεν μπορούσατε να είστε κάτι από τα δυο, τι άλλη "δουλειά" θα θέλατε να κάνετε;

Μέχρι πριν λίγα χρόνια θα σας έλεγα τίποτε άλλο. Τώρα τελευταία σκέπτομαι πως θα μου άρεσε να γίνω γιατρός, αλλά ένας γιατρός που πρόσφερε ανιδιοτελώς όπως οι γιατροί χωρίς σύνορα. Δεν νομίζω ότι θα είχα τα ψυχικά αποθέματα να το κάνω αλλά με συγκινεί πολύ αυτή η ιδέα…

Στη φωτο με τον Γιάννη Φέρτη και τον Άκη Σακελλαρίου