«Η τηλεοπτική κάλυψις της 28ης Οκτωβρίου δεν είχε την επιβαλλομένην δια το ΕΙΡΤ εθνικήν έξαρσιν»

Πως διώχτηκε ο κριτικός θεάτρου της Καθημερινής Σπύρος Παγιατάκης γιατί μια εκπομπή δεν διέθετε την απαιτούμενη εθνική έξαρση...

"Παλιά  - στη δεκαετία του 1960 - δεν την πολυχώνευα την Τόνια Μαρκετάκη. Νομίζω, άλλωστε,  ότι αυτά τα συναισθήματα ήταν αμοιβαία. Όμως λίγο πριν πέσει η χούντα έτυχε και είδα σ’ ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ  στο Σαν Ρέμο την πρώτη της ταινία, τον «Ιωάννη τον Βίαιο»  που μ΄ενθουσίασε . Γίναμε από τότε φίλοι μέχρι το θάνατο της  το 1994. 

Στο διάστημα της επταετίας η Τόνια είχε ξενιτευτεί για ένα διάστημα στην Αλγερία. Εγώ πάλι  βρέθηκα στη Ρώμη όπου για ένα διάστημα κάναμε ταινίες ντοκυμαντέρ αρχικά  με τον Ρούσσο Κούνδουρο ( τον αδελφό του Νίκου) και μετά όταν αυτός πήγε στο Καμερούν,  εγώ συνέχισα μόνος. Ήρθε η μεταπολίτευση και γυρίσαμε όλοι μας πίσω.

 Την Τόνια την φώναξαν μαζί με έντεκα άλλους να αναμορφώσουν, λέει, την κρατική   τότε τηλεόραση  με γενικό Διευθυντή τον Τάκη Χόρν και δεύτερο στην ιεραρχία τον Παύλο Μπακογιάννη . Ήταν, θυμάμαι,  στην ομάδα εκείνη   ο Παύλος Ζάννας , ο Παντελής Βούλγαρης  κι άλλοι . Όμως η Μαρκετάκη δεν δέχθηκε την ανάθεση. « Εγώ δεν θέλω να καθίσω πίσω απ’  ένα γραφείο . Άλλωστε ετοιμάζω μια  ταινία» απάντησε. « Είναι όμως εδώ  ένας φίλος που μόλις γύρισε απ’ τη Ρώμη όπου δούλευε στη RAI   και στην UNITELEFILM. Σας τον συνιστώ!». Κι έτσι βρέθηκα τότε στο ΕΙΡΤ υπεύθυνος για τα πολιτιστικά προγράμματα.  Το  «μέσο» μου  ήταν φυσικά  η Μαρκετάκη!      

Ο Σπύρος Παγιατάκης το 1975   

Η ιστορία δεν κράτησε παρά για μερικούς μήνες. Σε λίγο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανάγκασε τον Παύλο Μπακογιάννη να παραιτηθεί (« Επειδή ήταν πολύ αριστερός….» λέγανε οι κακές γλώσσες) . Εμείς οι «νέοι 11» θεωρήσαμε την ενέργεια αυτή   ανεπίτρεπτη και παραιτηθήκαμε διαμαρτυρόμενοι ομαδικά . Στο μικρό διάστημα που έμεινα στην Αγία Παρασκευή είχα γνωρίσει και τον Σέρ Χιού Γκρήν, τον παλιό επικεφαλής του Μπι-Μπι- Σί ( και αδελφό του συγγραφέα Γκράχαμ Γκρήν)  τον οποίο ο Καραμανλής είχε καλέσει  στην  Αθήνα για να κάνει –λέει-  την ΕΡΤ  BBC ….  Δεν του βγήκε. Όμως τον γνώρισα καλά.  Του μετέφραζα ,  κάναμε  και παρέα , κι έδειχνε να με συμπαθεί. 

Μετά  την απόλυση του «αριστερού»  Μπακογιάννη και μετά τη δική μας παραίτηση, ο Καραμανλής έβαλε επικεφαλής της ΕΡΤ  τον πρέσβη,  συγγραφέα – και φίλο του –  Άγγελο Βλάχο. Δεύτερος στην ιεραρχία τοποθετήθηκε ο σκηνοθέτης Αλέξης Σολωμός.   Διευθυντής  ραδιοφώνου ( και των τριών  προγραμμάτων )  ο Μάνος Χατζιδάκις, υπεύθυνος των λογοτεχνικών προγραμμάτων ο Κώστας Ταχτσής,  και Διευθυντής Προγράμματος τηλεόρασης – εγώ !

 Η αλήθεια  ήταν ότι δεν το ήθελα στην αρχή.   « Μα εγώ μόλις παραιτήθηκα ! Και μάλιστα διαμαρτυρόμενος .  Πως θα γίνει τώρα…. » Επέμενε όμως φορτικά ο Σέρ Χιού Γκρήν, ο Χατζιδάκις κι ο Ταχτσής, και τελικά ενέδωσα.  Άλλωστε  η παρέα ήταν καλή.     Η «διεύθυνσή» μου κράτησε πάλι λίγους μήνες. Μ’ έφαγε η 28η  Οκτωβρίου. « Φτάνει πια με το ΟΧΙ του Μεταξά» σκέφτηκα. Το επετειακό πρόγραμμα θα  τέλειωνε  αυτή τη φορά με μια αναφορά στο γεγονός ότι οι  Έλληνες  αντιστάθηκαν στον γερμανικο-ιταλικό φασισμό.  Το «εύρημα» ήταν να δείξουμε   αντάρτες  δεξιούς κι αριστερούς.

 Στο τέλος υπήρχε η ίδια μελωδία ενός  -βαυαρέζικου- εμβατηρίου το οποίο τραγουδούσαν και οι δύο παρατάξεις με διαφορετικούς στίχους.  Οι μεν λέγανε «λαοκρατία και δίχως βασιλιά» και οι άλλοι «δημοκρατία με Κώτσο βασιλιά».  Μόνο η μουσική . Τότε το θεώρησα το «εύρημα» ως  το αποκορύφωμα της αντικειμενικότητας. Που νάξερα ο δύστυχος! Την άλλη μέρα  -όλες - οι «δεξιές» εφημερίδες έφριτταν. «Κομμουνιστές κατέλαβαν  στην ελληνική τηλεόραση!». 

Συνήλθε  εκτάκτως το Δ.Σ. της ραδιοτηλεόρασης , κρίθηκα υπεύθυνος κι  αποφάσισαν να με απολύσουν . Το σκεπτικό του – υπ. αριθμ. 70 /5.11.75 -  πρακτικού  ανέφερε  ότι « η τηλεοπτική κάλυψις της 28ης Οκτωβρίου δεν είχε την επιβαλλομένην δια το ΕΙΡΤ αντικειμενικότητα και εθνικήν έξαρσιν».      


 Πηγή: www.lifo.gr